Prostata – objawy, których nie można lekceważyć

Prostata to bardzo ważny narząd męskiego organizmu. Może być ona obciążona wieloma chorobami, w tym nowotworami. Rak prostaty zajmuje u mężczyzn 2. miejsce w zestawieniu zapadalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych. 23 czerwca przypada Ogólnopolski Dzień Świadomości Raka Prostaty. W jaki sposób się objawia? Jak badać prostatę? Podpowiemy w poniższym artykule.

Gruczoł krokowy – co powinniśmy o nim wiedzieć

Gruczoł krokowy (inaczej prostata, stercz) to bardzo ważny narząd w organizmie mężczyzny. Prostatę posiada każdy mężczyzna i to właśnie dzięki jej funkcjom jest zdolny do prokreacji. Narząd ten jest częścią męskiego układu moczowo-płciowego.

Gruczoł krokowy produkuje płyn, w którym obecne są plemniki. Płyn ten występuje w spermie, ma lekko białawy odcień i pełni funkcje odżywcze dla plemników. Kształtem i wielkością przypomina orzech włoski. Znajduje się w okolicy krocza, pod pęcherzem moczowym. Ze względu na bliskie sąsiedztwo z odbytem, badanie prostaty odbywa się właśnie przez odbyt.

Choroby prostaty – rodzaje, przyczyny i objawy

Do chorób, które mogą rozwinąć się w prostacie, zalicza się: zapalenie ostre lub przewlekłe prostaty, przerost prostaty, a także nowotwory złośliwe prostaty.

Ostre zapalenie lub przewlekłe zapalenie prostaty

Zapalenie prostaty jest jedną z częściej występujących chorób zapalnych u młodych mężczyzn. Zapalenie gruczołu krokowego dzieli się na:

• ostre zapalenie gruczołu krokowego, które dotyczy 20-25 na 100 tysięcy mężczyzn;
• przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego, które dotyczy 35-50% mężczyzn. Diagnozę można postawić, jeśli objawy nie ustępują po 3 miesiącach.

Najczęstszą przyczyną stanu zapalnego prostaty są bakterie. Zazwyczaj są to organizmy, które pochodzą z naturalnej flory jelita grubego, w tym głównie Escherichia coli.

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi przewlekłej postaci choroby są: problemy psychiczne i emocjonalne, zaburzenia hormonalne czy autoimmunologiczne.

Do objawów ostrego zapalenia prostaty należą:

• podwyższona temperatura ciała
• ból mięśni
• ogólne złe samopoczucie
• ból w okolicy krocza, odbytu, odcinka lędźwiowego kręgosłupa
• zwiększone parcie
• osłabienie strumienia moczu
• częste i bolesne oddawanie moczu
• tkliwość prostaty w badaniu per rectum

Przewlekłe zapalenie prostaty o podłożu bakteryjnym przebiega zazwyczaj bez objawów ogólnych, a objawy są podobne do ostrego zapalenia, ale posiadają nawrotowy charakter.

Podczas przewlekłego zapalenia obserwuje się: silny ból w okolicy odbytu, krocza, dolnego odcinka kręgosłupa, dyskomfort podczas wytrysku, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza, uczucie zmęczenia.

Przerost prostaty

U ponad połowy mężczyzn po 60. roku życia następuje łagodny rozrost gruczołu krokowego, a powodem tego jest rozrost komórek gruczołowych i podścieliska prostaty. Najbardziej narażonymi na rozrost gruczołu krokowego są mężczyźni, którzy zmagają się z nadciśnieniem tętniczym, nadwagą i podwyższonym poziomem cholesterolu.

Objawami, które towarzyszą przerostowi, są:

• częstomocz
• nykturia, czyli oddawanie moczu w nocy
• gwałtowane parcie na mocz
• trudności w rozpoczęciu oddawania moczu
• osłabienie strumienia moczu lub przerywany wyciek moczu
• zatrzymanie moczu

Objawy łagodnego przerostu są spowodowane zwężeniem cewki moczowej, a także upośledzeniem funkcji pęcherza moczowego.

Rak prostaty

Rak prostaty jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych u mężczyzn zaraz po nowotworze płuc. Liczba zapadalności na niego rośnie wraz z wiekiem. Aż 70 % przypadków stwierdza się w krajach wysoko rozwiniętych, a w 90-95%, czyli w zdecydowanej większości przypadków, rozpoznaje się gruczolakoraka zrazikowego. Złośliwą zmianę można z reguły zaobserwować w części tylnej i tylno-bocznej gruczołu krokowego.

Objawy raka prostaty

Rak gruczołu krokowego rozwija się powoli. Bezobjawowy rak prostaty może rozwijać się nawet kilkanaście lat.

Nowotworowi towarzyszą takie objawy, jak:

• częste oddawanie moczu
• trudności w rozpoczęciu oddawaniu moczu
• wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza
• słaby lub przerywany strumień moczu

Wraz z rozwojem choroby mogą pojawić się dodatkowe objawy: krwiomocz, nietrzymanie moczu, obecność krwi w spermie, zaburzenia wzwodu, uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, ból w okolicy lędźwiowej, krocza i podbrzuszu

Prostata – jak ją badać?

Badanie prostaty przeprowadza się palcem wprowadzonym do odbytnicy (tzw. badanie palpacyjne per rectum). Urolog palpacyjnie ocenia wielkość, konsystencję i kształt gruczołu. Równolegle z badaniem palpacyjnym, urolog wykonuje również badanie USG prostaty i jamy brzusznej.

Lekarz dodatkowo może wymagać badań laboratoryjnych, jak np.: badanie ogólne moczu, posiew moczu, badanie wydzieliny gruczołu krokowego, pomiar PSA we krwi (swoistego antygenu sterczowego). Niekiedy pojawia się także potrzeba wykonania biopsji gruczołu krokowego.

Ze względu na to, że wielu panów wstydzi się badania per rectum, stworzony specjalne testy na prostatę, które można bez żadnego skrępowania wykonać w domu. Testy te badają stężenie antygenu prostaty (PSA) we krwi.

Orientacyjne normy poziomy PSA dla poszczególnych grup wiekowych są następujące: 40-49 lat: poniżej 2,5 ng/ml, 50-59 lat: poniżej 3,5 ng/ml, 60-69 lat: 4,5 ng/ml, 70-79 lat: poniżej 6,5 ng/ml

Zapamiętaj!

Podwyższone wartości antygenu nie oznaczają od razu raka prostaty. Mogą być one również objawem łagodnego rozrostu i zapalenia gruczołu.

Prostata – jakie zioła stosować?

Poza stosowaniem różnych suplementów diety przy problemach z prostatą można stosować również naturalną alternatywę w postaci ziołowych naparów. Które zioła warto stosować na prostatę?

Pokrzywa – spowalnia rozrost prostaty, a przez to wpływa na poziom hormonów i wchodzi w interakcje z komórkami gruczołu krokowego

Wierzbownica drobnokwiatowa – jest stosowana w leczeniu bólu, obrzęku, stanu zapalnego, gorączki, nowotworów, ran i powiększonej prostaty.

Nawłoć – wspomaga leczenie prostaty. Łagodzi ból podczas oddawania moczu, przyspiesza gojenie się ran, zmniejsza krwiaki, wzmacnia organizm, a także pracę nerek. Łagodzi stan zapalny gardła, oczyszcza układ moczowy oraz obniża ciśnienie krwi.