Zdrowie seksualne jest według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, World Health Organization) zespołem biologicznych, emocjonalnych, intelektualnych i społecznych aspektów życia seksualnego koniecznych do pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości człowieka. Zdrowie seksualne, tak rozumiane, warunkuje nie tylko dobrostan fizyczny, lecz także psychiczny i społeczny w funkcjonowaniu człowieka. Zaburzenia erekcji dotykają około 18 milionów mężczyzn w Stanach Zjednoczonych, przy czym oczekuje się, że obciążenie chorobami będzie rosło wraz ze starzeniem się populacji. Zaburzenia erekcji wiążą się ze zmniejszoną intymnością seksualną i jakością życia związaną ze zdrowiem, a także cierpieniem psychicznym zarówno dotkniętych nimi mężczyzn, jak i ich partnerek seksualnych.

Problemy z potencją – skąd się biorą?

Większość przypadków zaburzeń erekcji ma pochodzenie wieloczynnikowe, a do najczęstszych przyczyn można zaliczyć: występowanie chorób ogólnoustrojowych, sercowo-naczyniowych, zaburzeń endokrynologicznych i  neurologicznych. Znaczenie mogą mieć również czynniki psychologiczne i jatrogenne.

Neurologiczne przyczyny zaburzeń erekcji mogą mieć swoje korzenie w ośrodkowym lub obwodowym układzie nerwowym. Do głównych przyczyn zaburzeń erekcji o podłożu neurogennym można zaliczyć: guzy, incydenty naczyniowo-mózgowe, zapalenie mózgu, chorobę Parkinsona, stwardnienie rozsiane, demencję i padaczkę.

Szacuje się jednak, że połowa dysfunkcji erekcji dotyczy zaburzeń naczyniowych. Naczyniowe zaburzenia erekcji skutkują zaburzeniami relaksacji mięśni gładkich bądź niedrożnością tętnic jamistych.

Jak zmniejszyć problemy z potencją?

Modyfikowalne czynniki ryzyka zaburzeń erekcji obejmują palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, niewłaściwą dietę, nadwagę lub otyłość, zespół metaboliczny i nadmierne spożywanie alkoholu. Co ciekawe, wszystkie te stany metaboliczne są silnie związane ze stanem prozapalnym, który powoduje dysfunkcję śródbłonka poprzez zmniejszenie dostępności tlenku azotu (NO), który jest siłą napędową przepływu krwi w narządach płciowych.

Zmiana stylu życia a zaburzenia potencji

Po pierwsze – zacznij się ruszać

Wiele badań wskazuje, że aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na zapobieganie i/lub poprawę zaburzeń erekcji. Mechanizmy, dzięki którym aktywność fizyczna łagodzi zaburzenia erekcji, obejmują poprawę sprawności sercowo-naczyniowej i dysfunkcję śródbłonka, wzrost tlenku azotu pochodzącego ze śródbłonka i zmniejszenie stresu oksydacyjnego.

Co więcej, ćwiczenia fizyczne w badaniach wykazały korzystny wpływ na samoocenę i zdrowie psychiczne, z pozytywnym wpływem na problemy psychologiczne związane z dysfunkcjami seksualnymi.

Po drugie – zrzuć zbędne kilogramy

Zarówno przekrojowe, jak i prospektywne badania epidemiologiczne sugerują, że nadwaga, otyłość i zespół metaboliczny są związane ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń erekcji. Prospektywne badania o różnym czasie trwania od 5 do 25 lat obserwacji wykazały, że mężczyźni z nadwagą lub otyłością mieli zwiększone prawdopodobieństwo (o 70–96%) rozwoju zaburzeń erekcji w porównaniu z mężczyznami o prawidłowej masie ciała.

Utrata masy ciała powoduje wzrost wrażliwości tkanek na insulinę i wzrost produkcji tlenku azotu przez śródbłonek. Tlenek azotu (NO) jest uważany za główny stymulator rozszerzenia naczyń krwionośnych ciał jamistych i wzwodu prącia.

Po trzecie – rzuć palenie

Naukowcy zbadali związek między zaprzestaniem palenia a wskaźnikami fizjologicznego i subiektywnego zdrowia seksualnego u mężczyzn: zaprzestanie palenia znacznie poprawiło zarówno fizjologiczne, jak i zgłaszane przez samych siebie wskaźniki zdrowia seksualnego u długoletnich palaczy płci męskiej, niezależnie od wyjściowych zaburzeń erekcji.

W prospektywnym badaniu wykazano korzystny wpływ na erekcję u mężczyzn, którzy rzucili palenie. Po 1 roku stan zaburzeń erekcji poprawił się u ≥25% byłych palaczy, ale u żadnego z obecnych palaczy; ponadto mężczyźni, którzy przestali palić, nadal mieli znacznie lepszy stan zaburzeń erekcji przy długoterminowej obserwacji.

Czytaj również: Naturalne sposoby na potencję

Czy dieta ma wpływ na potencję?

Mężczyźni z problemami z potencją mają obniżone stężenie naczyniowego tlenku azotu (NO), który odgrywa kluczową rolę w rozszerzeniu naczyń krwionośnych prącia i  procesie erekcji. Zmniejszenie naczyniowego tlenku azotu jest także związane z  otyłością brzuszną, wysokim spożyciem tłuszczu i  cukru, które to czynniki stanowią przyczynę stresu oksydacyjnego i dysfunkcji śródbłonka.

Silne antyoksydanty lub duże dawki słabszych antyoksydantów powodują wzrost produkcji naczyniowego tlenku azotu, poprawę funkcji naczyń i erekcji.

Co jeść na poprawę potencji?

• sok z granatu – korzystne działanie wykazuje regularne spożycie soku z granatu, który jest bogatym źródłem związków polifenolowych zwiększających ilość i  biodostępność śródbłonkowego tlenku azotu.
• nasiona roślin strączkowych, soczewica oraz szpinak i  koniczyna czerwona – z uwagi na zawartość izoflawonów.
• borówki, żurawina, czekolada, zielona herbata i czerwone wino – zawierają duże ilości polifenoli, które powodują wzrost stężenia tlenku azotu.
• nasiona dyni zwyczajnej, korzeń pokrzywy zwyczajnej oraz niewystępujące w naszej strefie klimatycznej owoce palmy sabalowej i kora śliwy afrykańskiej – należą do  fitoterapeutyków stosowanych w leczeniu przerostu prostaty.

Dieta śródziemnomorska na poprawę potencji

Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się dużym spożyciem warzyw, owoców, oliwy z oliwek, produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, umiarkowaną konsumpcją ryb, orzechów, czerwonego wina oraz małą podażą czerwonego, przetworzonego mięsa i wysokotłuszczowych produktów mlecznych.

Kilka badań przekrojowych powiązało przestrzeganie diety śródziemnomorskiej lub składników diety śródziemnomorskiej (owoce, warzywa, orzechy i tłuszcze jednonienasycone) z mniejszą częstością występowania zaburzeń erekcji. Obecna literatura sugeruje, że dieta śródziemnomorska poprawia zaburzenia erekcji w krótkim okresie i zmniejsza pogorszenie erekcji w dłuższej perspektywie.

Zioła na potencję

• ekstrakt z owoców boczni piłkowanej (Serenoa repens) – większość opublikowanych badań dotyczących fitoterapii Serenoa repens wskazuje na znaczną poprawę stanu układu moczowego i korzystny profil bezpieczeństwa. Również, niektórzy autorzy przypisują mu znaczną poprawę erekcji i zmniejszenie powikłań po przezcewkowej resekcji gruczołu krokowego, zwłaszcza krwawienia. 
• gingko biloba – przykład tonizującego zioła, które równoważy nasze systemy ciała. Kiedy jesteś zmęczony, dodaje energii, a kiedy jesteś zestresowany, odpręża. Zwiększa krążenie krwi, co lepiej przygotowuje mężczyznę do ekscytującego seksu.
• dziki owies – badanie przeprowadzone w 1986 roku przez Institute for Advanced Study of Sexuality w San Francisco wykazało takie efekty, jak podwyższona świadomość seksualna, wzmożone myśli seksualne, więcej orgazmów (36% u mężczyzn i 29% u kobiet), a niektórzy mężczyźni wykazali zwiększony poziom testosteronu. Owies dostarcza saponin steroidowych, które modulują równowagę hormonalną.
• liść pokrzywy – wśród swoich wielu właściwości, liść pokrzywy wykazuje skuteczność dla zdrowia prostaty i zapobiegania chorobom prostaty. Problemy z prostatą mogą zakłócać zdrowe życie seksualne. Pokrzywa jest również uważana za ogólny środek wzmacniający organizm, a także naturalny środek moczopędny i przeciwzapalny. Jest bogaty w żelazo, cynk i chlorofil.
• cayenne – jest również znany jako papryka i odgrywa bardzo dużą rolę w krążeniu krwi. Po spożyciu cayenne działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, umożliwiając zwiększenie przepływu krwi do wszystkich obszarów ciała, zwłaszcza do głównych narządów. Powszechnie uważa się, że cayenne pomaga w dłuższych erekcjach, z silniejszymi wytryskami i intensywniejszymi orgazmami.
• pestki dyni –  poza przyjemnym smakiem, pestki dyni są czczone przez Chińczyków ze względu na swoje właściwości przeciwdepresyjne. Co ważniejsze, spożycie pestek dyni może wpływać na zdrowie prostaty, co jest bardzo ważne dla zdrowia seksualnego mężczyzn. Są stosowane w celu wzmocnienia gruczołu krokowego i promowania prawidłowej funkcji hormonalnej u mężczyzn. Wiadomo, że miozyna, aminokwas występujący w pestkach dyni, jest niezbędna do skurczów mięśni.
• likopen –  bardzo dużo prac wskazuje na pozytywny wpływ likopenu znajdującego się w pomidorach jako substancji hamującej proliferację nowotworu prostaty.
• cynk – jest niezbędnym minerałem, który znajduje się w prawie każdej komórce ludzkiego ciała. Uważa się, że ma szeroki zakres funkcji, zwłaszcza dla mężczyzn i seksualności. Mężczyźni potrzebują więcej cynku niż kobiety, zwłaszcza dla funkcji seksualnych i zdrowia prostaty.

 Podsumowując, styl życia i odżywianie zostały uznane za główne czynniki wpływające zarówno na produkcję tlenku azotu w naczyniach, poziom testosteronu, jak i erekcję. Co więcej, zasugerowano również, że nawyki związane ze stylem życia, które zmniejszają kliniczny stan zapalny niskiego stopnia, mogą odgrywać rolę w poprawie funkcji erekcji.

W badaniach klinicznych modyfikacje stylu życia były skuteczne w łagodzeniu zaburzeń erekcji lub przywracaniu ich braku u osób z otyłością, lub zespołem metabolicznym. Dlatego też promocja zdrowego stylu życia przyniosłaby ogromne korzyści w zmniejszaniu obciążenia dysfunkcjami seksualnymi. Należy podjąć działania mające na celu wdrożenie strategii edukacyjnych na rzecz zdrowego stylu życia.

Ewa Gębka