Niedobór żelaza: objawy

Bez żelaza nasze funkcjonowanie nie byłoby możliwe. Pierwiastek odpowiada m.in. za transport tlenu z płuc do krwi, dobrą kondycję mięśni, wpływa też na odporność oraz wygląd skóry, włosów i paznokci. W artykule bierzemy pod lupę źródła żelaza, piszemy o tym, jak rozpoznać niedobór żelaza oraz co jeść, by dostarczyć organizmowi cennego pierwiastka.

Czy niedobór żelaza jest groźny?

Żelazo pełni w organizmie szereg odpowiedzialnych funkcji. Występuje m.in. w hemoglobinie, kościach, tkankach, mięśniach. Bierze udział w zaopatrywaniu komórek w tlen, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i na powstawanie erytrocytów w szpiku kostnym. Aktywuje też układ odpornościowy, a więc od niego zależy to, czy będziemy potrafili stawić czoła różnym infekcjom.

Jak rozpoznać niedobór żelaza?

O niedoborach żelaza poinformuje nas najszybciej suchość i bladość skóry, łamliwość włosów i ich zaburzony wzrost oraz osłabienie paznokci. Dodatkowo specjaliści wyróżniają inne alarmujące objawy:

– osłabienie

– przyspieszone męczenie się

– kołatanie serca

– zawroty głowy

– spadek koncentracji

– pękające kąciki ust

Nietypowymi objawami niedoboru żelaza mogą być zmiany widoczne na powierzchni języka, a także zaburzenia łaknienia.

Na osłabione włosy i paznokcie wypróbuj też nasz kolagen!

Co zwiększa wchłanialność żelaza?

Sami nie jesteśmy w stanie wyprodukować tego pierwiastka, możemy go jedynie czerpać z pożywienia. Wchłanianie następuje w jelitach, a następnie żelazo jest transportowane po całym organizmie. Warto pamiętać, że wchłanialność zwiększa: dawka witaminy C (jeśli zakończymy posiłek bogaty w ten pierwiastek deserem w postaci pomarańczy albo przekąsimy natkę pietruszki – efekt będzie dużo lepszy!), a także substancje obecne w czosnku i cebuli.

Z drugiej strony wchłanianie żelaza hamuje m.in. picie kawy i herbaty – tak więc osoby cierpiące na niedobór powinny ograniczyć spożywanie tych napojów.

Kto jest narażony na niedobór żelaza?

Na uzupełnianie żelaza powinny zwrócić szczególną uwagę:

– kobiety – obfite miesiączki powodują utratę żelaza

– osoby ze skłonnością do krwotoków, po urazach, operacjach

– wegetarianie/weganie

– osoby ze schorzeniami układu pokarmowego, które ograniczają wchłanianie żelaza z pożywienia

Na niedokrwistość z niedoboru żelaza są też narażone wcześniaki oraz noworodki z ciąż mnogich.

Niedobór żelaza: co jeść?

Jak już wspomnieliśmy, dieta jest głównym źródłem dostarczania tego pierwiastka do organizmu. Wyróżnia się dwa typy żelaza:

– hemowe: łatwiej przyswajalne, obecne w produktach odzwierzęcych;

– niehemowe: trudniej przyswajalne, obecne z produktach roślinnych

Źródłem żelaza z pierwszej grupy są produkty takie jak: podroby (zwłaszcza wątróbka i nerki), mięso, jaja czy krewetki. Żelazo znajdziemy też w soi, grochu, fasoli, brokułach, burakach, orzechach czy kakao.

Do niedawna sądzono, że świetnym uzupełnieniem niedoboru żelaza są herbatki lub sok z pokrzywy, ale pojawiły się badania sugerujące, że ta roślina nie odgrywa aż tak znaczącej roli w tej kwestii.

Więcej o pokrzywie przeczytasz w artykule: Herbata z pokrzywy: na co pomaga? Poznaj właściwości pokrzywy

Żelazo w tabletkach – warto?

Suplementację warto poprzedzić badaniami krwi i konsultacją lekarską. Podczas doustnego przyjmowania preparatów z żelazem należy pamiętać o tym, by tabletkę przyjmować ok. 2 godz. po posiłku, nie popijać jej herbatą, kawą, mlekiem czy colą.

Dobry suplement, poza żelazem, powinien zawierać witaminę C oraz kwas foliowy. Jaka dawka będzie odpowiednia? Według norm obliczonych dla zdrowych osób, kobiety powinny przyjmować dziennie 18 mg żelaza (mniej po 50. roku życia i w okresie karmienia piersią), mężczyźni: 10 mg, dzieci od 7 do 10 mg na dobę.

Czy można przedawkować żelazo?

Przedawkowanie żelaza jest możliwe i wiąże się przede wszystkim z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Przyjmowanie żelaza w zbyt wysokich dawkach może skutkować bólami brzucha, biegunkami, mdłościami albo zaparciami.

Równocześnie przy suplementacji żelaza często obserwuje się ciemne stolce – ten objaw nie powinien budzić niepokoju.