Dieta refluksowa — co można jeść?

Dieta refluksowa stanowi najważniejszy element walki z tą chorobą. Dodatkowo do czynników zwiększających ryzyko rozwoju refluksu i nasilenia objawów należą nadmierna masa ciała, spożywanie alkoholu, palenie papierosów. Sprawdź, co można jeść w diecie refluksowej a co lepiej ograniczyć.

Co to jest choroba refluksowa?

Choroba refluksowa przełyku (ChRP, ang. Gastroesophageal reflux disease, GERD) jest częstym schorzeniem układu pokarmowego. Charakteryzuje się uciążliwymi objawami związanymi z dostaniem się kwasu solnego do przełyku. Jest to spowodowane zaburzeniami funkcji zwieracza dolnego przełyku.

Dieta w chorobie refluksowej — objawy choroby refluksowej

Dieta refluksowa powinna dostarczać wszystkie witaminy i składniki mineralne i jednocześnie eliminować produkty, które mogą wywoływać objawy choroby refluksowej. Do takich objawów można zaliczyć np.:

• Zgaga, czyli uczucie pieczenia za mostkiem
• Cofanie się treści żołądkowej do przełyku
• Chrypka
• Suchy kaszel
• Świszczący oddech
• Dysfagia, tj. zaburzenie połykania
• Odynofagia, tj. bolesne połykanie
• Ból w nadbrzuszu
• Wymioty

Modyfikacja stylu życia jako najważniejszy czynnik w diecie refluksowej

Nieinwazyjne metody leczenia choroby refluksowej obejmują zmiany w stylu życia. Powszechnie zalecane interwencje obejmują zmiany w diecie, kontroli masy ciała, rzucaniu palenia, podniesienia wezgłowia łóżka podczas spania w pozycji leżącej, regularne ćwiczenia aerobowe.

Zrzucenie zbędnych kilogramów

Osobom otyłym lub z nadwagą zaleca się zmniejszenie masy ciała, gdyż nadmierna masa ciała, szczególnie otyłość centralna (tzw. „oponka na brzuchu”), wiąże się ze wzrostem ciśnienia wewnątrzbrzusznego, co prowadzi do zakłóceń połączenia żołądkowo-przełykowego i przepukliny rozworu przełykowego. To dodatkowo nasila dolegliwości chorobowe.

Dieta refluksowa

Obecnie terapią pierwszego rzutu dla osób zmagających się z refluksem jest modyfikacja diety. Dieta refluksowa polega na unikaniu potraw i napojów nasilających objawy choroby refluksowej tj. obfitych ilości pożywienia, pokarmów pobudzających wydzielanie żołądkowe, uwalniających gazy w żołądku, zawierających niestrawne cukry, które zwiększają napięcie w jamie brzusznej i drażnią uszkodzoną błonę śluzową przełyku. Dodatkowo ogólnym zaleceniem jest dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.

Ogranicz te produkty w diecie refluksowej

• Kwaśne potrawy
• Ostre i pikantne przyprawy
• Warzywa cebulowe, kapusta, brukselka, fasola
• Owoce cytrusowe i soki z tych owoców
• Słodycze, w tym torty, kremy, bitą śmietanę
• Czekoladę i wyroby czekoladowe
• Tłuste sery żółte i topione
• Tłuste wędliny i podroby, boczek, tłuste mięsa (baranina, wieprzowina, golonka), kaczki, gęsi
• Zupy na wywarach z kości, zaprawione śmietaną lub zasmażką
• Smażone dania
• Mocną kawę i herbatę
• Napoje gazowane
• Miętę

Najważniejsze zalecenia żywieniowe w chorobie refluksowej

• Spożywaj 4-6 posiłków dziennie (co 2-3 godziny).
• Ostatni posiłek należy spożyć 3-4 godziny przed snem, ponieważ mechanizmy oczyszczania przełyku zarzucanej treści pokarmowej działają mniej sprawnie w pozycji leżącej.
• Posiłki spożywaj bez pośpiechu, żeby uniknąć połykania dużych ilości powietrza.
• Nie pij dużych ilości płynów do posiłków, dlatego że zwiększa to objętość treści żołądka.
• Unikaj smażenia – wskazane jest gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez wcześniejszego obsmażania, także pieczenie bez dodatku tłuszczu.
• Temperatura potraw powinna być umiarkowana, żeby nie podrażniać przełyku.
• Wskazane są również potrawy o konsystencji papkowatej, ponieważ żucie wzmaga wydzielanie żołądkowe.

Inne elementy stylu życia oprócz diety refluksowej

• Zadbaj o regularną aktywność fizyczną – wzmocnienie mięśni przepony może być pomocne w leczeniu choroby refluksowej.
• Unikaj natomiast ćwiczeń bezpośrednio po treningu.
• Rzuć palenie, ponieważ może zmniejszać napięcie dolnego zwieracza przełyku, pogarszać perystaltykę przełyku oraz wywoływać kaszel, co zwykle nasila objawy choroby.
• Unikaj obcisłej bielizny, zwłaszcza uciskającej okolice jamy brzusznej.
• Śpij w pozycji z wyżej uniesioną głową (np. ze specjalnym klinem), zwłaszcza jeśli odczuwasz dolegliwości w nocy.
• Nie kładź się bezpośrednio po posiłku.

Dieta refluksowa menu

Menu w diecie refluksowej powinno bazować na produktach lekkostrawnych. Poniżej przykładowy jadłospis dla diety refluksowej.

Co jeść na diecie refluksowej?

Dieta refluksowa powinna bazować na produktach lekkostrawnych. Zaleca się przede wszystkim:

• chude mięsa,
• chudy nabiał,
• jasne pieczywo, jasne makarony, mąkę pszenną,
• jaja gotowane na miękko,
• chude ryby morskie,
• warzywa gotowane
• owoce świeże i mrożone,
• oleje roślinne,
• kisiele i galaretki bez cukru,
• woda niegazowana,
• zioła świeże i suszone jednoskładnikowe (np. bazylia, oregano, zioła prowansalskie, kurkuma, cynamon, imbir),
• mieszanki przypraw bez dodatku soli,
• zupy na wywarach warzywnych.

Dieta refluksowa jadłospis

Śniadanie: kanapki z pszennego pieczywa, pasta z awokado, jajko gotowane na miękko, pomidor sparzony i obrany ze skóry.

II śniadanie: jogurt naturalny, borówki, płatki owsiane, garść rozdrobnionych orzechów.

Obiad: Biały ryż, pierś z kurczaka gotowana na parze, surówka z marchewki i pietruszki z dodatkiem oliwy z oliwek.

Podwieczorek: Pieczone jabłko z cynamonem.

Kolacja: Pieczona cukinia faszerowana kaszą kus kus i tofu.

Dzieci – dieta refluksowa dla dziecka

Posiłki dla dzieci z chorobą refluksową nie będą różnić się niczym od posiłków dla osób dorosłych. Podstawą diety refluksowej u dzieci jest unikanie tłustych mięs, smażonych potraw, fast – foodów, wyrobów czekoladowych, soków (pomarańczowy, pomidorowy). Dzieci powinny też unikać kakao oraz mocnej herbaty. Co więcej, posiłki należy przygotowywać metodą gotowania, gotowania na parze, pieczenia bez dodatku tłuszczu.

Szczegółową tabelę z zalecanymi i zakazanymi produktami w diecie lekkostrawnej można znaleźć tutaj: Dieta lekkostrawna na 7 dni.

Bibliografia:

1. Janik, Adrianna “Choroba refluksowa przełyku. Dietoterapia i styl życia w rozwoju i leczeniu choroby” Problemy nauk medycznych dawniej i dziś: 27.
2. Dudkowiak, Robert “Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku” Family Medicine & Primary Care Review 4 (2012): 586-591.
3. Choroba refluksowa przełyku — Zalecenia NCEZ.