Niedobór żelaza powoduje wiele niekorzystnych skutków zdrowotnych w organizmie ludzkim. Jednym z nich jest rozwój niedokrwistości, czyli anemia. W krajach rozwijających się dotyczy od 30 do 70% ludności, w Europie – około 10% u kobiet i 4% mężczyzn. Zagrożenie anemią dotyczy każdej grupy wiekowej. W poniższym artykule wyjaśniamy co to jest anemia, jakie są jej, objawy, przyczyny oraz jak wygląda jej leczenie.
Gdy rezerwy żelaza są na wyczerpaniu, pojawia się niedokrwistość, czyli anemia (łac. anaemia),
zaburzenie, które charakteryzuje się obniżonym stężeniem hemoglobiny we krwi, co jest konsekwencją braku odpowiedniej ilości tego mikroelementu dla syntezy hemu w szpiku kostnym. Anemia to także zmniejszenie stężenia Ht (hematokrytu) i liczby erytrocytów we krwi poniżej wartości prawidłowych dla płci, wieku i stanu fizjologicznego (np. ciąża).
Zgodnie ze Światową Organizacją Zdrowia (World Health Organization – WHO) poziom hemoglobiny u mężczyzn poniżej 14g/dl, u kobiet < 12 g/dl, u kobiet ciężarnych < 11g/dl definiowany jest jako niedokrwistość, czyli anemia.
Anemia w zależności od nasilenia może wywoływać różne objawy, m.in.:
Głównymi grupami ryzyka występowania anemii na tle niedoboru żelaza są niemowlęta, dzieci, dorastająca młodzież oraz kobiety ciężarne i kobiety w okresie laktacji. Przyczynami anemii mogą być:
W leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza stosujemy preparaty doustne i dożylne. Obecnie nie jest
zalecane stosowanie drogi domięśniowej terapii żelazem, z powodu przewlekłego bólu w miejscu podania, możliwości wystąpienia owrzodzenia i zapalenia żył. W doustnym uzupełnienie niedoborów żelaza wykorzystuje się różne sole żelaza (fumaran żelaza, siarczan żelaza, glukonian żelaza) oraz chelaty.
Drogą doustną podaje się zazwyczaj preparaty żelaza dwuwartościowego, ze względu na lepszą wchłanialność z przewodu pokarmowego niż żelaza trójwartościowego (–).
W celu poprawy biodostępności żelaza do jego preparatów dodawane są inne związki jak np. kwas askorbinowy czy kwas foliowy. Doustne suplementy stosuje się w dawce dobowej od 150 do 200 mg/d żelaza elementarnego. Przyjmowanie preparatów żelaza na czczo, 30-60 minut przed posiłkiem poprawia jego wchłanianie.
W celu zdiagnozowania anemii warto wykonać:
Bibliografia: