Stewia to naturalny słodzik, który zyskuje na popularności jako zamiennik cukru. Dzięki swoim zdrowotnym właściwościom produkty słodzone stewią wyróżniają się spośród innych słodzików i zdobywają coraz większe uznanie wśród Polaków. Czy stewia jest zdrowa? Sprawdź koniecznie!

Co to jest stewia?

Stewia (Stevia rebaudiana Bertoni) to roślina, która od wieków cieszy się popularnością w Ameryce Południowej. Należy do rodziny astrowatych (Asteraceae) i pochodzi z takich krajów jak Brazylia i Paragwaj. Obecnie uprawy stewii znajdują się w różnych rejonach świata, szczególnie w Azji, gdzie rośnie w Japonii, Chinach i Tajlandii. W Europie stewia jest nowością, ale jej właściwości zostały już szczegółowo zbadane.

Stewia zawiera glikozydy stewiolowe, które charakteryzują się niezwykłą słodyczą – są 300–400 razy słodsze od tradycyjnego cukru, nie dostarczając jednocześnie kalorii, ponieważ nie są wchłaniane przez ludzki układ pokarmowy. Preparaty ze stewii dostępne są w różnych formach, takich jak świeże liście, proszek czy stewia w płynie.

Czy stewia jest zdrowa?

Stewia cieszy się coraz większą popularnością, ale czy stewia jest zdrowa? Stewia ma kilka potencjalnych korzyści zdrowotnych:

• Stewia kalorie — stewia jest naturalnym słodzikiem, który praktycznie nie zawiera kalorii, co sprawia, że jest popularnym wyborem dla osób próbujących zredukować masę ciała lub kontrolować poziom cukru we krwi.
• Stewia – indeks glikemiczny — stewia ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powoduje gwałtownych wzrostów poziomu cukru we krwi. Może być zatem stosowana przy takich jednostkach chorobowych jak cukrzyca czy insulinooporność.
• Właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze — najnowsze badania pokazują, że stewia ma wyjątkowe właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze. Ekstrakt z tej rośliny może hamować działanie wielu szkodliwych bakterii. Może być też pomocny w chorobach związanych z układem odpornościowym oraz w redukcji obrzęków.
• Przeciwdziała próchnicy – badania laboratoryjne wykazały, że stewia hamuje wzrost bakterii takich jak Streptococcus mutans, S. sobrinus oraz Lactobacillus acidophilus, które są związane z rozwojem próchnicy.
• Źródło ważnych składników – stewia jest także polecana przy przeziębieniach i nawracających infekcjach, co wynika z obecności selenu, cynku, witaminy C.

Czy stewia jest szkodliwa?

Stewia, czyli roślina z rodzaju Stevia, jest popularnym naturalnym słodzikiem, który ma wiele zalet, w tym niską kaloryczność. Ale czy stewia jest szkodliwa? Dotychczasowe badania wskazują, że stewia jest bezpieczna dla większości ludzi, a jej stosowanie nie ma zgłoszonych poważnych skutków ubocznych.

Jednak jak w przypadku każdego produktu, reakcje organizmu mogą się różnić. Niektóre osoby mogą doświadczać reakcji alergicznych lub problemów trawiennych po spożyciu stewii. Ponadto nie ma wystarczających badań dotyczących długoterminowego spożycia stewii w dużych ilościach.

Dopuszczalna dzienna ilość suchego ekstraktu ze stewii, którą można spożywać, wynosi 4 mg na kilogram masy ciała. To oznacza, że dla osoby ważącej 70 kg maksymalnie może to być 280 mg stewii dziennie.

Stewia a cukier

Smak stewii przypomina ten, który czujemy, gdy używamy cukier. Dlaczego więc warto wybrać stewię zamiast cukru? Badania naukowe potwierdzają, że stewia jest bezpieczna do stosowania w codziennym jadłospisie. Co więcej, jej właściwości czynią ją znacznie zdrowszym wyborem niż cukier, który może przyczyniać się do otyłości, cukrzycy, problemów z zębami oraz wielu innych dolegliwości zdrowotnych. Dodatkowo stewia jest znacznie słodsza od cukru (około 50-300 razy), co oznacza, że potrzebna jest jej znacznie mniejsza ilość do osiągnięcia pożądanego poziomu słodkości. Należy jednak pamiętać, że pomimo jej wielu zalet należy ją stosować z umiarem i w ramach zrównoważonej diety.

Stewia, ksylitol czy erytrytol

Stewia, ksylitol i erytrytol to różne słodziki stosowane, kiedy chcemy ograniczyć w diecie cukier. Każdy z nich ma swoje cechy i potencjalne korzyści zdrowotne:

Stewia:

• Naturalny słodzik,
• Nie ma kalorii,
• Słodsza od cukru,
• Nie podnosi cukru we krwi (może być stosowana u osób z cukrzycą/insulinoopornością), stewia – indeks glikemiczny = 0,
• Ma właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwpróchnicze,
• Stewia w płynie może być bardziej wydajna niż pozostałe słodziki.

Ksylitol:

• Alkohol cukrowy – występuje naturalnie w niektórych owocach i warzywach,
• Zbliżona słodkość do cukru,
• Dostarcza około 2,4 kcal/1 g (mniej niż cukier),
• Zapobiega próchnicy,
• Spożywany w dużych ilościach może powodować problemy żołądkowo-jelitowe (wzdęcia, biegunki).

Erytrytol:

• Również jest alkoholem cukrowym, naturalnie występuje m.in. w niektórych grzybach, arbuzie, winogronach, gruszkach i sosie sojowym,
• Mniej słodki od cukru,
• Może być stosowany w cukrzycy i IO,
• Ma niską kaloryczność, prawie zerową (0,2 kcal/g),
• U niektórych może wywoływać wzdęcia.

Wszystkie przedstawione słodziki stanowią lepszą alternatywę niż cukier.  Wybór między tymi słodzikami zależy od osobistych preferencji smakowych, tolerancji organizmu oraz potrzeb dietetycznych. Warto jednak wprowadzać je do diety z umiarem, aby uniknąć ewentualnych efektów ubocznych.

Zobacz także:

Gurmar – co to?

Jak obniżyć poziom cukru we krwi?

Rośliny obniżające poziom cukru we krwi

Bibliografia:

1. Peteliuk V, Rybchuk L, Bayliak M, Storey KB, Lushchak O. Natural sweetener Stevia rebaudiana: Functionalities, health benefits and potential risks. EXCLI J. 2021 Sep 22;20:1412-1430
2. Bielaszka, Agnieszka, et al. “Wykorzystanie stewii jako zamiennika cukru przez osoby dorosłe.” BROMAT. CHEM. TOKSYKOL 49.3 (2016): 450-454.
3. Gęsiński, Krzysztof, Edward Majcherczak, and Grażyna Gozdecka. “Stewia (Stevia rebaudiana Bertoni) jako źródło wybranych mikroelementów.” Inżynieria i Aparatura Chemiczna 2 (2013): 74-75.