PMS – co to jest? Wszystko, co musisz wiedzieć o zespole napięcia przedmiesiączkowego

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) dotyka wielu kobiet i charakteryzuje się różnorodnymi objawami, które pojawiają się w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego (po owulacji). U większości kobiet pojawia się przynajmniej jeden z ok. 300 objawów charakteryzujących PMS, ale tylko niektórym uniemożliwia to normalne funkcjonowanie.

Co to jest PMS?

PMS (z ang. premenstrual syndrome) to zespół objawów występujących w fazie lutealnej cyklu menstruacyjnego, czyli po owulacji, a przed wystąpieniem miesiączki. Nazwa pochodzi od charakterystycznego napięcia emocjonalnego i fizycznego, które towarzyszy wielu kobietom w tym okresie.

Wpływ na jego pojawienie się mają wahania poziomu hormonów – estrogenów i progesteronu, które zmieniają się w drugiej połowie cyklu. Warto zaznaczyć, że PMS to zjawisko bardzo powszechne, jednak jego przebieg może być różny – u niektórych kobiet objawy są niemal niezauważalne, podczas gdy u innych mogą prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia. PMS nie jest jednostką chorobową, ale niekiedy może wymagać wsparcia specjalisty, zwłaszcza jeśli objawy są wyjątkowo silne.

Objawy PMS – jak je rozpoznać?

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego pojawiają się zazwyczaj na kilka dni przed miesiączką, choć u niektórych kobiet mogą występować nawet dwa tygodnie wcześniej. Zalicza się do nich zarówno dolegliwości fizyczne, jak i psychiczne.

Do najczęściej zgłaszanych symptomów fizycznych należą ból i tkliwość piersi, zatrzymanie wody w organizmie powodujące wzdęcia, bóle głowy, zmęczenie, a także bóle mięśni i stawów. Niektóre kobiety zauważają również zmiany w apetycie – mogą pojawić się nagłe napady głodu lub specyficzne zachcianki, np. na słodycze.

Do objawów psychicznych PMS zaliczają się m.in. drażliwość, wahania nastroju, niepokój, trudności z koncentracją oraz uczucie przytłoczenia. Część kobiet doświadcza stanów depresyjnych, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Ciekawostką jest fakt, że niektóre osoby obserwują nietypowe symptomy, takie jak nadwrażliwość na światło i dźwięki, zmiany temperatury ciała czy uczucie mrowienia w kończynach. Wiele z tych objawów pojawia się od 5 do 10 dni przed miesiączką i ustępuje wraz z jej rozpoczęciem, jednak czas ich trwania bywa różny.

Jak długo trwa PMS?

PMS zwykle rozpoczyna się od kilku do kilkunastu dni przed miesiączką i kończy się wraz z pojawieniem się krwawienia, chociaż u niektórych kobiet objawy mogą utrzymywać się dłużej. Zazwyczaj pierwsze symptomy pojawiają się na około 7–10 dni przed okresem, jednak nie jest to regułą – niektóre kobiety zauważają oznaki napięcia nawet dwa tygodnie wcześniej.

Długi PMS może być wynikiem indywidualnych uwarunkowań hormonalnych, a także czynników takich jak stres czy nieodpowiednia dieta. Rzadziej zdarza się, że objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego utrzymują się po zakończeniu miesiączki – w takich przypadkach warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć inne przyczyny złego samopoczucia.

Utrzymujący się PMS może być powiązany np. z zespołem napięcia przedmiesiączkowego o cięższym przebiegu (PMDD), który wymaga szczególnej uwagi i odpowiedniego leczenia.

Jak załagodzić objawy PMS?

Choć PMS może być uciążliwy, istnieje wiele sposobów na złagodzenie jego objawów. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na dietę – ograniczenie spożycia soli, przetworzonej żywności i cukru może pomóc w zmniejszeniu obrzęków i wahań nastroju. Dieta bogata w magnez, wapń oraz witaminę B6 korzystnie wpływa na równowagę hormonalną i może zmniejszyć intensywność dolegliwości.

Zioła, takie jak niepokalanek mnisi, melisa, kozłek lekarski, pokrzywa, koper włoski, skrzyp polny, rumianek czy dziurawiec, są znane ze swojego pozytywnego wpływu na układ hormonalny i mogą łagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Suplementacja magnezu, witaminy D oraz kwasów omega-3 również może przynieść ulgę. Aktywność fizyczna to kolejny skuteczny sposób na PMS – regularne ćwiczenia pomagają w regulacji hormonów, poprawiają krążenie i redukują stres.

Sport, zwłaszcza umiarkowany, taki jak joga, pilates stretching czy spacery, może pomóc w złagodzeniu bólu i napięcia mięśniowego. Warto również zadbać o odpowiednią ilość snu oraz techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy głębokie oddychanie, które wspierają organizm w radzeniu sobie ze stresem.

PMS a ciąża

Objawy PMS mogą przypominać pierwsze oznaki ciąży, co często prowadzi do niepewności u kobiet starających się o dziecko lub obawiających się nieplanowanej ciąży. Zarówno w zespole napięcia przedmiesiączkowego, jak i we wczesnej ciąży mogą występować tkliwość piersi, zmiany apetytu, wahania nastroju czy zmęczenie. Istnieją jednak pewne różnice – w ciąży często pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak nudności, wzmożone oddawanie moczu czy podwyższona temperatura ciała.

Warto pamiętać, że samo opóźnienie miesiączki nie jest jednoznacznym sygnałem ciąży – stres, zmiana trybu życia czy nawet intensywne treningi mogą wpłynąć na przesunięcie cyklu. Jeśli występują objawy sugerujące ciążę, a okres się spóźnia, najlepszym rozwiązaniem będzie wykonanie testu ciążowego. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże rozwiać wszelkie pytania dotyczące cyklu menstruacyjnego oraz możliwych przyczyn nieregularności.