Adaptogeny – co to? Wszystko, co warto o nich wiedzieć

Masz problemy z wyciszeniem, brakiem energii, przewlekłym stresem czy zasypianiem? Z pomocą przychodzą adaptogeny! W niniejszym artykule odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania – „adaptogeny co to?” oraz jak łączyć adaptogeny. Sprawdź wszystko, co warto o nich wiedzieć!

Co to są adaptogeny?

Wiele osób zadaje sobie pytanie „adaptogeny co to?”. Już spieszymy z odpowiedzią. Na wstępie warto zaznaczyć, że adaptogeny to substancje, które nie są lekami na konkretne choroby czy dysfunkcje układu lub narządu. Są to farmakologicznie czynne związki lub ekstrakty roślinne z różnych klas roślin, takich jak żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus), różeniec górski (Rhodiola rosea) czy ashwagandha (Withania somnifera).

Choć rośliny adaptogenne były stosowane przez ludzi od czasów starożytnych, termin „adaptogen” jest relatywnie młody – został wprowadzony w 1947 roku przez radzieckiego lekarza Nikołaja Lazareva. Zgodnie z definicją, adaptogeny to substancje, które ułatwiają organizmowi przystosowanie się do niekorzystnych warunków środowiskowych.

Jak łączyć adaptogeny?

Czy można łączyć adaptogeny, a jeśli tak, to jak łączyć adaptogeny?

Uważa się, że adaptogeny są roślinami o działaniu synergistycznym, a więc wzmagającym skuteczność wspólnego i pozytywnego oddziaływania substancji aktywnych farmakologicznie w innych roślinach, dlatego zaleca się ich przyjmowanie wraz z innymi ziołami.

Jak łączyć adaptogeny? Zaleca się, by łączyć adaptogeny o podobnym działaniu, np.:

• Różeniec górski i Żeń-szeń – jak wykazano, poprawiają odporność na warunki takie jak stres i wyczerpanie, dodają energii i zwiększają koncentrację.
• Ashwagandha z Gotu kolą – wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwstresowe i stymulujące układ odpornościowy.
• Adaptogeny + magnez z dodatkiem witaminy B6 – w przypadku sytuacji stresowych zwiększa się zapotrzebowanie na magnez. Biorąc pod uwagę, że suplementacja magnezu może zmniejszać uczucie zmęczenia warto rozważyć jego suplementację z preparatami o podobnym działaniu, jak rośliny adaptogenne.

Zwróć uwagę na to, jak reaguje Twój organizm na każdy z adaptogenów. Każdy człowiek może reagować inaczej, dlatego warto wprowadzać je stopniowo.

Czy adaptogeny działają?

Adaptogeny to rośliny, które wspierają organizm w przywracaniu siły i wytrzymałości, pomagają w przystosowaniu się do stresu oraz zwiększają sprawność umysłową i fizyczną. Czy adaptogeny działają? Rośliny adaptogenne działają na poziomie molekularnym, regulując metabolizm komórkowy i umożliwiając szybszą reakcję na stres, co sprzyja utrzymaniu homeostazy. Wpływają na układ nerwowy, odpornościowy i hormonalny.

Adaptogeny były wykorzystywane w tradycyjnych systemach leczniczych od setek lat, głównie jako środki tonizujące i wspierające równowagę w organizmie. Istnieją doniesienia o ich wpływie na poprawę pamięci, skojarzeń oraz działaniu przeciwdepresyjnym i przeciwlękowym. Mimo że nie wszystkie tradycyjne zastosowania zostały potwierdzone przez badania, niektóre wyniki sugerują, że aktualny profil działania adaptogenów może być szerszy, niż wcześniej sądzono.

Obecne zastosowania adaptogenów koncentrują się głównie na stanach związanych ze stresem oraz chorobami, w których stres odgrywa istotną rolę. Są one także uważane za wartościowe w kontekście chorób z zaburzeniami poznawczymi.

Warto jednak podkreślić, że nie przypisuje się im właściwości leczniczych.

Rośliny adaptogenne

Rośliny adaptogenne to naturalne substancje pochodzenia roślinnego, które wspierają organizm w radzeniu sobie ze stresem oraz przywracają równowagę. Działają na wiele układów w ciele, wspomagając zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Adaptogeny mogą zwiększać odporność, poprawiać koncentrację, redukować zmęczenie oraz wpływać na ogólne samopoczucie.

Najpopularniejsze adaptogeny to m.in.:

• Ashwagandha – (Withania somnifera) – przyczynia się do optymalnej aktywności umysłowej i poznawczej, pomaga w redukcji stresu i lęku. Przypisuje się jej również właściwości antyoksydacyjne i efekt odmładzający. Dodatkowo, wspiera zdrowie żeńskich narządów rozrodczych oraz pomaga utrzymać witalność w czasie ciąży. Działa również na korzyść męskich funkcji seksualnych, wspomagając ruchliwość i liczbę plemników.
• Różeniec górski — pomaga organizmowi dostosować się do stresu emocjonalnego i wysiłku fizycznego, stymuluje układ nerwowy, ma korzystny wpływ na zmęczenie i bóle głowy wywołane stresem, korzystnie wpływa na problemy ze snem oraz słaby apetyt, a także na spadek wydajności w pracy. Wspiera percepcję, poprawia samopoczucie, a także wspomaga potencję. Ma pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, ponieważ chroni przed stresem i nadciśnieniem.
• Żeń-szeń (Panax ginseng) – pomaga zachować optymalną wytrzymałość, uczucie energii i witalności, a także wspiera dobre samopoczucie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Dodatkowo, wspiera naturalne mechanizmy obronne i prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Wpływa również na aktywność seksualną.

Podsumowując, adaptogeny co to? Adaptogeny to naturalne substancje lub ekstrakty roślinne, które wspomagają organizmy żywe w dostosowywaniu się i przetrwaniu w warunkach stresowych. Działają one poprzez regulację procesów biologicznych i zmniejszanie negatywnego wpływu stresu na organizm. Adaptogeny przyczyniają się do poprawy odporności, zwiększenia wydolności fizycznej oraz psychicznej, a także wspierają zdrowie ogólne.

Zobacz także:

Ashwagandha — co to? Właściwości i działanie

Różeniec górski — właściwości

Jak się odstresować? Sposoby na stres

Bibliografia:

1. Wróbel-Biedrawa, D., & Podolak, I. (2024). Anti-Neuroinflammatory Effects of Adaptogens: A Mini-Review. Molecules (Basel, Switzerland), 29(4), 866. https://doi.org/10.3390/molecules29040866
2. Panossian, A. G., Efferth, T., Shikov, A. N., Pozharitskaya, O. N., Kuchta, K., Mukherjee, P. K., Banerjee, S., Heinrich, M., Wu, W., Guo, D. A., & Wagner, H. (2021). Evolution of the adaptogenic concept from traditional use to medical systems: Pharmacology of stress- and aging-related diseases. Medicinal research reviews, 41(1), 630–703. https://doi.org/10.1002/med.21743
3. http://www.oswiadczenia.eu/online/index.do#info